Publikacje

Data dodania
2014-04-14

Wywiad ma się lepiej
Autor: dr Marek Ciecierski

Wywiad gospodarczy ma się coraz lepiej…

I to mimo trwającego kryzysu. Okazuje się, iż trudności gospodarcze nie tylko nie hamują, ale mogą też sprzyjać rozwojowi wywiadu w firmach globalnych. Do takich wniosków upoważnia lektura kolejnego, piątego już raportu GIA Group (Global Intelligence Alliance) dotyczącego kondycji wywiadu gospodarczego w firmach prowadzących działalność na rynkach globalnych. Wyniki opublikowanych badań (Global Market Intelligence Survey 2011) są dość zaskakujące. Odsetek przedsiębiorstw międzynarodowych posługujących się narzędziem wywiadu gospodarczego w walce konkurencyjnej wzrósł z 63% w 2009 roku do 76% w 2011 roku. 35% przedsiębiorstw, które nie miały wyspecjalizowanych komórek wywiadowczych zadeklarowało zamiar ich stworzenia w przeciągu roku. 93 % badanych firm przyznało, iż czerpią korzyści z wywiadu gospodarczego, zaś 78% ujawniło, iż inwestycje w wywiad gospodarczy zwracają się.

Kim są respondenci?
Badanie, w którym uczestniczyło 989 respondentów reprezentujących wielkie i średnie przedsiębiorstwa operujące globalnie, przeprowadzono w miesiącach marzec-kwiecień 2011 roku. Ankiety skierowano do menadżerów lub dyrektorów wykonawczych, którzy - jak oczekiwano – są zaangażowani w wywiad gospodarczy lub mają wiedzę o działaniach wywiadowczych w swojej organizacji. 72% badanych zaprezentowało się jako profesjonaliści wywiadu, zaś 28% jako osoby wykorzystujące produkty wywiadu.

Roczny dochód 80% badanych przedsiębiorstw przekroczył 100 mln EUR, z czego 24% uzyskało dochód 10 mld EUR lub większy. Naturalne wydaje się, iż przedsiębiorstwa o takim potencjale mają rozwinięte programy wywiadu gospodarczego. 31% badanych firm pochodziło z Zachodniej Europy, 22% z Ameryki Północnej, 14% z Europy Północnej, 13% z regionu Azji i Pacyfiku, 10% z Ameryki Łacińskiej, 6% z obszaru Rosji i WNP, 2% z Afryki i Bliskiego Wschodu ,a 1% z Europy Środkowo-Wschodniej. 21% badanych przedsiębiorstw reprezentowało sektor produkcyjno - przemysłowy, 11% telekomunikację, technologie i media, 9% sektor finansowy, 8% farmaceutyczny i medyczny, 7% usług profesjonalnych, 6% chemiczny, 6% sprzedaży detalicznej, 5% energii, zasobów i środowiska, 5% logistyka i transport, a 18% inne sektory.

Kondycja wywiadu gospodarczego
Zaskakujący może się wydać fakt, iż najwyższy odsetek przedsiębiorstw (85%), które prowadzą zorganizowany wywiad, pochodzi z regionu Rosji i WNP, a tuż za nimi plasują się przedsiębiorstwa z Ameryki Północnej (84%). Warto w tym miejscu pokusić się o refleksję, iż wysoka pozycja wywiadu w tych dwóch regionach wynika z odmiennych przesłanek. Wywiad gospodarczy w Rosji i krajach WNP jest wciąż silnie zakorzeniony w infrastrukturze wywiadów wojskowego i cywilnego, które miały ogromny wpływ na życie polityczne, gospodarcze i społeczne w dawnym ZSRR. Stąd niedalekie od prawdy będzie stwierdzenie, iż rosyjski wywiad gospodarczy jest wciąż kojarzony silnie ze szpiegostwem przemysłowym.

Taki stereotyp wzmacnia dodatkowo fakt, iż rosyjscy specjaliści wywiadu gospodarczego wywodzą się w dużej części z wojskowych i cywilnych służb specjalnych. Z kolei w korporacjach USA i Kanady ważną rolę pełni kultura informacyjna korporacji, od której zależy taki a nie inny sposób uprawiania wywiadu. Kultura to nie tylko określony stosunek do narzędzia wywiadu, ale także sposób jego użycia, korzystania z jego „owoców”. Kultura informacyjna ma wpływ na sposób gromadzenia informacji, ale także jakość tych informacji.

Niemal równie powszechne wykorzystanie wywiadu gospodarczego notuje się w Północnej Europie (81%), najsłabiej rozwinięty wywiad mają przedsiębiorstwa operujące w Afryce i na Bliskim Wschodzie (50%).

Spośród badanych przedsiębiorstw 93% uważa, iż inwestycje w wywiad gospodarczy są korzystne, gdyż poprawiają efektywność podejmowanych decyzji. Są też w większości opłacalne finansowo, bowiem zwracają się w 78%. Inwestycje w wywiad nie są jednak kwestią łatwą. Wielu menadżerów nie jest do nich przekonanych. W przypadku 22% badanych podmiotów inwestycje w wywiad nie zwróciły się. Warto w tym miejscu pokusić się o dygresję, że tylko przedsiębiorstwa japońskie, jako nieliczne, nie mają wątpliwości co do potrzeby inwestowania w informację. Japończycy traktują wywiad gospodarczy jako absolut i wierzą w niego jako najważniejsze narzędzie strategii korporacyjnej, które pozwala podejmować najlepsze decyzje. Firmy japońskie nie widzą powodów, aby rozliczać się z kosztów informacji - ona jest nie do wyceny.

Jeśli chodzi o rangę wywiadu gospodarczego 76 % badanych przedsiębiorstw traktuje wywiad gospodarczy jako ważną część planowania strategicznego i rozwoju rynków. W 43 % przedsiębiorstw szef komórki wywiadowczej podlega bezpośrednio CEO lub istnieje między nimi tylko jeden szczebel pośredni w strukturze organizacyjnej. Wynikało to wszakże z faktu, iż większość badanych to duże przedsiębiorstwa rozlokowane geograficznie w wielu miejscach. Informacje wywiadu gospodarczego w 33% bezpośrednio trafiały do najwyższej kadry zarządzającej, w 41% do kadry średniego szczebla, zaś w 26% do ekspertów.

Zasoby kadrowe pracowników wywiadu w korporacjach są zróżnicowane. Średnia liczebność komórki wywiadu gospodarczego to 13 osób. 10 % przedsiębiorstw zatrudnia 21-50 osób zaś 4 % powyżej 50 osób. Nie znaczy to jednak, iż wszyscy pracują w tej samej lokalizacji. Tylko w 56 % badanych przedsiębiorstwach wywiad gospodarczy jest scentralizowany, natomiast w 26% podmiotach funkcje i zadania wywiadowcze są rozproszone w filiach. 18% korzysta z outsourcingu wywiadowczego.

Interesująco przedstawia się kwestia budżetu wywiadowczego. Z racji tego, iż badane przedsiębiorstwa różniły się rozmiarami, istniał duży rozziew między ich budżetami, przeznaczonymi na działalność wywiadowczą. Uśrednianie budżetu nie jest tu najlepszym zabiegiem, ale jeśli przyjąć, iż przeciętnie na działalność wywiadowczą w badanych organizacjach przeznaczano 200 tys. EUR (bez kosztów osobowych), to o wiele istotniejsze jest to, że połowa badanych miała budżet większy od średniego, a połowa mniejszy od średniego. Jeśli doliczyć koszty utrzymania pracowników to średni budżet wynosił 1.6 mln EUR. Większość budżetów wahała się pomiędzy 100 tys. EUR a 1 mln EUR.

Najwięcej środków na działalność wywiadowczą przeznaczano w regionach o rozwiniętej kulturze informacyjnej, a więc w Ameryce Północnej i Zachodniej Europie. Najmniej w Rosji i krajach WNP oraz Europie Środkowowschodniej. Najwięcej wydano w sektorach samochodowym, farmaceutycznym i medycznym oraz sprzedaży detalicznej. Najmniej w usługach, logistyce i transporcie, energetyce, przemyśle wydobywczym, Potwierdza to opinię dość powszechną wśród profesjonalistów wywiadu, że w trzech pierwszych sektorach toczy się najbardziej zacięta walka konkurencyjna.

Według stosowanej na wewnętrzny użytek GIA klasyfikacji stopnia zaawansowania wywiadu gospodarczego (World Class Market Intelligence Roadmap), 10% badanych przedsiębiorstw prezentuje najwyższy, najbardziej dojrzały poziom działalności wywiadowczej. Oznacza to wysokie wskaźniki jeśli chodzi o zasięg, procesy, źródła wywiadowcze, narzędzia, organizację i kulturę wywiadowczą. Analizując tę grupę przedsiębiorstw, łatwo wskazać czynniki ich sukcesu:

 

  • profesjonaliści w tych przedsiębiorstwach pracują bezpośrednio lub bardzo blisko z zarządem. Nie ma między nimi szczebli pośrednich lub jedynie 1-2. Badania pokazują, iż „produkty” pracy wywiadowczej w większości wykorzystuje grono najwyższych decydentów.
  • wywiad w tych przedsiębiorstwach jest procesem ciągłym, systematycznym. 52 % z tych przedsiębiorstw wytwarza stałe produkty wywiadowcze.
  • posiadają największą liczbę beneficjentów lub osób wykorzystujących analizy (raporty, informacje) wywiadowcze. W przeciętnym badanym przedsiębiorstwie produkty wywiadowcze są dystrybuowane średnio do 95 osób, natomiast w wyróżnionej grupie do 150 osób. Liczba korzystających z opracowań wewnątrz organizacji wynosi średnio 727, zaś w tych najlepszych 854.
  • najefektywniej wykorzystują źródła i zasoby wywiadu, chociaż należy podkreślić, iż nie są one generalnie większe pod względem budżetu i kadr od innych.


Przyszłość wywiadu gospodarczego
Wypowiadając się w kwestii przyszłości wywiadu gospodarczego, aż 64% respondentów przewiduje wzrost inwestycji w wywiad gospodarczy. Przekonanie to jest najpowszechniejsze w przedsiębiorstwach rynków wschodzących, a więc Azji i Pacyfiku (83%), Europy Środkowo-Wschodniej (71%), Afryki i Bliskiego Wschodu (71%). Wydaje się to naturalne, jako że w tych regionach drzemią największe rezerwy, jeśli chodzi o rozwój wywiadu gospodarczego.

Generalnie warto podkreślić, iż w wielkich korporacjach istnieje silne przekonanie, że znaczenie wywiadu będzie wzrastało w związku z rosnącą dynamiką i globalizacją rynku. Wzrośnie zapotrzebowanie na wysoko kwalifikowaną i przetworzoną informację we wszystkich obszarach działalności przedsiębiorstwa. Zarysuje się większa potrzeba wykorzystania nowych narzędzi IT, służących bezpośrednio do przetwarzania i obiegu informacji. Ponadto w służbie wywiadu pojawią się nowe, bardziej wyszukane techniki informatyczne. Respondenci przewidują ściślejszą integrację wywiadu gospodarczego z innymi działaniami i funkcjami przedsiębiorstwa, a same procedury i działania wywiadowcze będą zorganizowane i prowadzone na wyższym poziomie. W tym kontekście wskazywano potrzebę usprawnienia koordynacji działań w całej korporacji, na wszystkich poziomach zarządzania.

Wywiad gospodarczy ma ugruntowaną pozycję na rynkach światowych, o czym najlepiej świadczy fakt, iż blisko 80% badanych przedsiębiorstw deklarowało, iż prowadzą systematyczne działania wywiadowcze. Nie zmienia to faktu, iż jest wciąż stosunkowo nową propozycją i nowym narzędziem zarządzania przedsiębiorstwem.

Większość działań wywiadowczych jest organizowanych i prowadzonych w ramach korporacji, w centralnie zarządzanych jednostkach, których obsadę stanowi specjalnie wyznaczony tylko do tych działań personel. Większość przedsiębiorstw w działaniach wywiadowczych szeroko wykorzystuje narzędzia i technologie informatyczne, głównie do gromadzenia i przetwarzania danych (narzędzia Business Intelligence).

Wśród korzyści płynących z wykorzystania wywiadu biznesowego, korporacje na pierwszym miejscu plasują jakość pozyskiwanych informacji. Informacje te są głównie wykorzystywane w planowaniu strategicznym, marketingu i sprzedaży przez kierowniczą kadrę korporacji lub kadrę zarządzającą średniego szczebla.



Wróć
telefon
kontaktowy

W przypadku pytań serdecznie zapraszamy Państwa do kontaktu z nami drogą telefoniczną.
napisz
do nas wiadomość

Jeżeli mają Państwo pytania prosimy o zadanie ich za pomocą poczty elektronicznej.
ZOBACZ JAK DOJACHAĆ DO NASZEGO BIURA SPRAWDŹ TUTAJ
www.bcc.org.pl
www.gazetafinansowa.pl
www.homemarket.com.pl
www.bookoflists.pl
www.spyshop.pl
www.vismagna.pl
wiarygodnafirma.pl
www.bcc.org.pl
www.gazetafinansowa.pl
www.homemarket.com.pl
www.bookoflists.pl
www.spyshop.pl
www.vismagna.pl
wiarygodnafirma.pl
www.bcc.org.pl
www.gazetafinansowa.pl
www.homemarket.com.pl
www.bookoflists.pl
www.spyshop.pl
www.vismagna.pl
wiarygodnafirma.pl
www.bcc.org.pl
www.gazetafinansowa.pl
www.homemarket.com.pl
www.bookoflists.pl
www.spyshop.pl
www.vismagna.pl
wiarygodnafirma.pl
www.bcc.org.pl
www.gazetafinansowa.pl
www.homemarket.com.pl
www.bookoflists.pl
www.spyshop.pl
www.vismagna.pl
wiarygodnafirma.pl
www.bcc.org.pl
www.gazetafinansowa.pl
www.homemarket.com.pl
www.bookoflists.pl
www.spyshop.pl
www.vismagna.pl
wiarygodnafirma.pl
http://