Publikacje

Przegląd Wywiadowczy nr 84

Władze Włoch wydaliły dwóch rosyjskich dyplomatów i aresztowały kapitana marynarki

Włochy wydaliły dwóch pracowników ambasady rosyjskiej, z których jeden był attaché wojskowym w ambasadzie w Rzymie, oraz aresztowały kapitana włoskiej marynarki wojennej pod zarzutem szpiegostwa. Dowódca włoskiej fregaty przekazywał tajne dokumenty jednemu z Rosjan w zamian za pieniądze.

Minister spraw zagranicznych Włoch Luigi Di Maio określił ten incydent jako poważny „skrajnie wrogi akt”. Ujawnił, że wraz z attaché wojskowym został wydalony inny pracownik ambasady rosyjskiej, zamieszany w sprawę szpiegostwa. Zarówno Włoch, jak i Rosjanin byli od dłuższego czasu obserwowani przez służby bezpieczeństwa, dlatego zostali zatrzymani na gorącym uczynku natychmiast po dokonaniu operacji wymiany materiałów i pieniędzy.

Ambasada Rosji w Rzymie potwierdziła zatrzymanie dyplomaty, który był pracownikiem biura attaché wojskowego, ale nie skomentowała incydentu. Rzecznik prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow oświadczył, że Kreml nie zna szczegółów sprawy, ale wyraził nadzieję, że „dość pozytywny i konstruktywny charakter stosunków rosyjsko-włoskich zostanie zachowany”.

Rosyjskie MSZ wyraziło ubolewanie z powodu wydalenia dyplomatów, dodając, że „ewentualne kroki w związku z sytuacją niezgodną z poziomem dwustronnych relacji zostaną ogłoszone później”.

Źródło: Euronews z 01.04.2021 r.

Francuski personel IKEA oskarżony o inwigilację klientów i pracowników

Przed sądem francuskim rozpoczął się proces kilku dyrektorów francuskiej fili koncernu IKEA w związku z oskarżeniami o nielegalne szpiegowanie pracowników i klientów.

Fakt ten zgłosiły władzom francuskim w 2012 r. związki zawodowe spółki, oskarżając ją o nielegalne zbieranie danych osobowych i ich ujawnianie. Według oskarżenia IKEA France zapłaciła za uzyskanie dostępu do akt policyjnych, które zawierały informacje o wybranych osobach, w szczególności działaczach związkowych i klientach, którzy byli w sporze z koncernem.

Kiedy prokuratorzy wszczęli dochodzenie w 2012 r., firma zwolniła czterech kierowników i zmieniła politykę wewnętrzną. Jednak podczas procesu przed sądem w Wersalu przedstawiciele IKEA France zaprzeczyli, jakoby istniała strategia „powszechnego szpiegostwa”.

Pracownik IKEI i działacz związkowy CGT Hocine Redouane zeznał, że firma niesłusznie podejrzewała go o napad na bank – w rejestrach kryminalnych były dane dotyczące rabusia bankowego o tym samym nazwisku. Inne zarzuty dotyczyły bezprawnego lustrowania pracownika, który ubiegał się o zasiłek dla bezrobotnych, a posiadał Porsche oraz badania karalności kolejnego pracownika, aby ustalić, w jaki sposób mógł posiadać BMW przy niskich dochodach. Były szef departamentu zarządzania ryzykiem w IKEA France potwierdził przed sądem, że na takie dochodzenia przeznaczano od 530 000 do 630 000 euro rocznie, a jego departament był odpowiedzialny za załatwienie tego rodzaju spraw.

W przypadku skazania dwóm byłym prezesom grozi do 10 lat więzienia i kara grzywny w wysokości 750 000 euro. IKEA France grozi maksymalna kara w wysokości 3,75 miliona euro oraz potencjalne odszkodowanie z pozwów cywilnych wniesionych przez związki zawodowe i 74 pracowników.

Źródło: AP News z 22.03.2021 r.

Agenci MI5 mają prawo uczestniczyć w przestępstwie dla pozyskania informacji

Sąd apelacyjny w Wlk. Brytanii uznał, że tajna polityka brytyjskiego kontrwywiadu MI5, polegająca na zezwalaniu agentom „pod przykryciem” i informatorom na udział w poważnych przestępstwach w celu uzyskania informacji wywiadowczych, była zgodna z prawem.

Oskarżenie przeciwko służbie specjalnej wniosły cztery organizacje obrony praw człowieka, wskazując, że sytuacja, w której rząd może upoważnić tajnych agentów do popełniania najpoważniejszych przestępstw, w tym tortur i morderstw, jest głęboko niepokojąca i musi zostać zakwestionowana.

W swoim wyroku sąd apelacyjny uznał, że wszelkie upoważnienia udzielone informatorom przez funkcjonariuszy MI5 były do zaakceptowania, ponieważ wewnętrzne wytyczne agencji dopuszczały ich proporcjonalne wykorzystanie. Wytyczne według sądu stanowiły, że zezwolenia mogły być udzielone tylko wtedy, gdy „potencjalna szkoda dla interesu publicznego wynikająca z działalności przestępczej jest mniejsza niż korzyść dla interesu publicznego wynikającą z informacji, które agent może dostarczyć”. W rezultacie istniała „granica dopuszczalności przestępstwa”.

Batalia sądowa dotyczyła wcześniejszej praktyki MI5, która sięga co najmniej lat 50. XX wieku. Agencja utrzymuje, że niekiedy konieczne jest zezwolenie informatorom na popełnienie przestępstw, aby ich „przykrycie” nie zostało zdemaskowane. Piętnaście miesięcy wcześniej sąd niższej instancji uznał, że taka polityka MI5 była legalna, ale wyrok nie był jednomyślny.

Rząd brytyjski, aby nadać praktykom MI5 podstawę prawną, przedstawił ustawę o tajnych źródłach wywiadowczych. Partia Pracy nie była jednomyślna w tej kwestii, więc większość konserwatystów sprawiła, że weszła ona w życie dopiero z dniem 1 marca 2021 r.

Grupy obrońców praw człowieka zapowiedziały odwołanie do sądu najwyższego.

Źródło: The Guardian z 09.03.2021 r.

Senat USA zatwierdził Williama J. Burnsa na stanowisko szefa CIA

Senat USA w dniu 18 marca 2021 r. jednomyślnie zatwierdził kandydaturę Williama J. Burnsa na stanowisko dyrektora CIA. Doświadczony dyplomata ma być odpowiedzialny przede wszystkim za odbudowę morale służby, które obniżyły się podczas administracji D. Trumpa.

64-letni Burns, były ambasador w Rosji i Jordanii oraz wyższy urzędnik Departamentu Stanu, jest pierwszym zawodowym dyplomatą wyznaczonym do kierowania CIA. Jednak najważniejszym atutem Burnsa mogą się okazać bliskie relacje z prezydentem Bidenem i jego zespołem. Według ekspertów szefowie z zewnątrz mający niewielkie doświadczenie wywiadowcze, ale blisko związani z Białym Domem, byli skutecznymi dyrektorami.

Senator Mark Warner, który kieruje senacką komisją ds. wywiadu, zapewnił, że W. Burns będzie kierował agencją „uczciwie i obiektywnie”.

Przesłuchanie W. Burnsa zdominowała kwestia Chin. Kandydat na szefa CIA określił ją jako najpilniejsze wyzwanie dla agencji. Zapowiedział przy tym inwestycje w nowe technologie i szkolenia językowe, aby usprawnić gromadzenie danych wywiadowczych. Jednocześnie podkreślił, że o konkurencji z Chinami nie można myśleć w kategorii zimnej wojny. Potęga technologiczna Chin i autorytarny charakter rządu sprawiają, że gromadzenie danych wywiadowczych jest trudne. Sieć informatorów CIA została poważnie zniszczona dziesięć lat temu, a Stany Zjednoczone w dużym stopniu polegały na brytyjskim wywiadzie. Zwiększone inwestycje technologiczne będą konieczne, jeśli CIA chce odbudować wywiad osobowy w tym kraju.

W. Burns określił wprawdzie Rosję jako słabnącą potęgę, ale nie lekceważył wyzwań płynących z jej strony. Zobowiązał się do ponownego zbadania dowodów dotyczących ataków na oficerów CIA i dyplomatów na całym świecie, za którymi mogą stać służby rosyjskie.

Źródło: The New York Times z 18.03.2021 r.

Bułgaria wydaliła dwóch dyplomatów rosyjskich za szpiegostwo

Bułgarskie MSZ poinformowało, że 22 marca 2021 r. dwóch rosyjskich dyplomatów uznano za persona non grata. Decyzja o ich wydaleniu zapadła po oficjalnym potwierdzeniu prokuratury, że obaj Rosjanie byli zamieszani w działalność szpiegowską. Ambasada Rosji otrzymała 72 godziny na organizację ich wyjazdu z Bułgarii.

Według doniesień obaj Rosjanie byli zamieszani w sprawę szpiegowską, w wyniku której aresztowano co najmniej sześciu obywateli Bułgarii. Zarzucono im pracę na rzecz rosyjskiego wywiadu wojskowego GRU. Informacje przekazywane przez Bułgarów miały dotyczyć tajemnic wojskowych tego kraju, a także Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej.

Ambasada Rosji w Sofii poinformowała, że w najbliższym czasie przeprowadzone zostaną retorsje – prawdopodobnie poprzez wydalenie co najmniej dwóch bułgarskich dyplomatów z Moskwy lub Petersburga. W oświadczeniu zamieszczonym na stronie internetowej ambasada określiła działania władz bułgarskich jako „kolejny bezpodstawny zabieg, który nie przyczyni się do dalszego budowania konstruktywnego dialogu rosyjsko-bułgarskiego”.

Źródło: portal intelNews.org z 24.03.2021 r.