Publikacje

Zakończenie

Niniejsze opracowanie nie wyczerpuje wszelkich aspektów związanych z zagrożeniami dla gospodarki wynikających z działalności służb specjalnych jak i środkami podejmowanymi ich przeciwdziałaniu. Pełne przedstawienie problemu wymagałoby dogłębnych studiów poszczególnych zdarzeń jakie miały miejsce, przynajmniej w najnowszej historii, a związanych z działalnością szpiegowską w obszarze gospodarki, podejmowanymi działaniami kontrwywiadowczymi oraz analizy przepisów prawa regulujących kwestie związane z polityką bezpieczeństwa informacyjnego, wraz z dokonaniem porównań na płaszczyźnie globalnej – w odniesieniu do sytuacji w poszczególnych państwach.

Niemniej jednak starałem się ukazać – przynajmniej hasłowo – najważniejsze kwestie związane z szeroko pojętym bezpieczeństwem ekonomicznym, zarówno w obszarze zagrożeń jak i obszarze przeciwdziałania zagrożeniom. Ponadto podjąłem się próby oceny w tym zakresie sytuacji w naszym kraju, gdyż uważam, że z jednej strony wzrastająca aktywność naszych firm na globalnej scenie gospodarczej powoduje, iż w procesie konkurencyjności będą poddawane one coraz większemu oddziaływaniu obcych służb wywiadowczych, z drugiej zaś realizowane w naszym kraju działania w zakresie ochrony przed atakami szpiegostwa i rozpoznania konkurencyjnego są niezadowalające.

Powyższe opracowanie jak i spostrzeżenia oparłem o analizę dostępnej literatury, która niestety w tym zakresie jest dość uboga. Wynika to z wielu przyczyn, w tym z faktu, że działania prowadzone w obszarze wywiadu i kontrwywiadu ekonomicznego na szczeblu państwa podlegają – jako metody pracy służb specjalnych – ochronie prawnej, gdyż stanowią tajemnicę państwową. Natomiast działalność w zakresie wywiadu i kontrwywiadu gospodarczego, realizowana jest na arenie globalnej w pełnym wymiarze i profesjonalnie dopiero od ok. 30-tu lat, a w naszym kraju tak naprawdę nie nastąpił jej pełny rozwój, co wpływa też na jakość opracowań na ten temat, gdyż głównie stanowią one podstawy teoretyczne i przedstawiają modele, które jeszcze nie zostały w pełni sprawdzone w rzeczywistej działalności i na tej podstawie ocenione.

Reasumując rozważania należy stwierdzić, że przeciwdziałanie szpiegostwu gospodarczemu, we wszelkich jego formach, stanowi niezwykle złożone zagadnienie. Działania zapobiegawcze muszą jednak być podejmowane i mieć charakter kompleksowy i interdyscyplinarny. Obecnie można stwierdzić, że gospodarka – jej uczestnicy – nie jest jeszcze przygotowana, by przejąć odpowiedzialność z pełną konsekwencją za zagadnienia związane z jej bezpieczeństwem. Wynika to z faktu, iż środki zaradcze, które muszą zawierać rozwiązania systemowe, w niektórych obszarach realizowane są z zastosowaniem zasady minimalnego zaangażowania środków finansowych. Niestety należyte działania w zakresie bezpieczeństwa są procesem bardzo drogim, jednak w dłuższej perspektywie opłacalnym.