Przystępując do omówienia działań wywiadowczych w obszarze gospodarki należy rozpocząć od samej definicji wywiadu. Wywiad – to szereg przedsięwzięć podejmowanych w celu pozyskiwania informacji (często niejawnych). W skali państwa wywiad stanowi jeden ze sposobów rozpoznania strategicznego, polegający na zbieraniu najważniejszych wiadomości politycznych, wojskowych i gospodarczych. W ramach wywiadu państwowego rozróżniamy następujące zasadnicze grupy:
1. ze względu na metody działania:
-
wywiad biały – zajmuje się pozyskiwaniem i analizą informacji całkowicie jawnych, pochodzących z otwartych źródeł informacji;
-
wywiad czarny – zajmuje się pozyskiwaniem informacji niejawnych z wykorzystaniem technik operacyjnych dotarcia do źródeł informacji.
2. ze względu na obszary działania:
-
wywiad wojskowy – polegający na gromadzeniu i przetwarzaniu informacji wywiadowczych dotyczących obcych sił zbrojnych przez służbę opartą na strukturze militarnej;
-
wywiad polityczny – gromadzenie przez daną agencję informacji dotyczących sytuacji politycznej poszczególnych państw lub ugrupowań;
-
wywiad ekonomiczny – zainteresowany potencjałem gospodarczym państwa – bada zasoby surowców, ustala i analizuje słabe ogniwa w ekonomice, możliwość nacisku gospodarczego;
-
wywiad naukowy – śledzi wszystko co wiąże się z rozwojem naukowo-technicznym;
-
wywiad wewnętrzny – działalność wywiadowcza prowadzona wobec podmiotów krajowych, których działalność stwarza sytuację zagrażającą bezpieczeństwu wewnętrznemu państwa.
3. ze względu na formy pozyskiwania informacji:
-
wywiad agenturalny – źródłem informacji jest sieć agentów, którzy samodzielnie lub w zespołach – zwanych siatkami agenturalnymi, rezydenturami nielegalnymi – pozyskują informacje, do których mają dostęp bezpośredni dzięki wykonywanej pracy lub piastowanemu stanowisku, lub dostęp pośredni poprzez osoby z ich kręgów, wykorzystywane jako źródła nieświadome. Uzyskane informacje są następnie przekazywane kanałami łączności wywiadowczej oficerowi wywiadu, który sprawuje nadzór nad działalnością agenta (agentów);
-
wywiad technikami operacyjnymi – bezpośrednie śledzenie wybranych osób, wymuszanie zeznań, porywanie, szantażowanie, itp.;
-
wywiad elektroniczny – prowadzony technikami nasłuchu i obserwacji satelitarnej, lotniczej, radiowej, nadzoru globalnej sieci Internet, z wykorzystaniem specjalistów od włamań do sieci komputerowych.
